ความจำเป็นพื้นฐานของการคูณ
ในการคูณจำนวนด้วยลูกคิดมีความจำเป็นพื้นฐานสองประการ ที่จะต้องมีความรู้หรือทำได้มาก่อน นั่นคือ การบวกด้วยลูกคิดได้ และ การท่องสูตรคูณที่ไม่ต้องมากนัก เพียงแค่สูตรคูณแม่ 2 ถึง แม่ 9 และ คูณถึง 9 แค่นั้นเอง หรือกว่าได้ว่าจำสูตรคุณต่อไปนี้ให้ได้
การคูณ ด้วยลูกคิด
หลักการคูณด้วยลูกคิด
หลักการคูณเลขด้วยลูกคิดทำได้ดังต่อไปนี้
1. ตัวตั้งไว้ทางซ้ายสุดของลูกคิด
2. ตัวคูณ ไว้ บริเวณตรงกลางของลูกคิดให้ห่างตัวตั้งพอประมาณ
3. ผลลัพธ์ไว้ทางขวาสุดของลูกคิด
4. คิดไว้ว่าผลลัพธ์จะมีจำนวนหลักไม่เกินจำนวนหลักของตัวตั้งรวมกับ จำนวนหลักของตัวคูณ
5. วิธีการคูณให้นำตัวคูณ คูณตัวตั้งจากหลักซ้ายสุดมาตามลำดับ ดัง รูปแบบ ต่อไปนี้
การคูณด้วยเลขหลักเดียว
วิธีการคูณด้วยเลขหลักเดียวมีวิธีการดังต่อไปนี้
1. ตั้งตัวตั้ง และตัวคูณ และคิดจำนวนหลักของผลลัพธ์จะไม่เกินจำนวนหลัก ของตัวตั้งรวมกับจำนวนหลักของตัวคูณ
2. นำตัวคูณไปคูณ หลักหน้า (ซ้ายสุด) ของ ตัวตั้ง
2.1 หากผลคูณตั้งแต่สิบขึ้นไปให้ใส่ที่หลักแรกและสองของผลลัพธ์ ดู ตัวอย่าง
2.2 หากผลคูณน้อยกว่าสิบให้นำไปใส่ที่หลักที่สองของผลลัพธ์ (ผลคูณน้อยกว่าสิบใส่ผลลัพธ์ถอยลงมา 1 หลัก เสมอ )
3. นำตัวคุณไปคูณหลักที่สองของตัวตั้ง
3.1 หากผลคูณตั้งแต่สิบขึ้นไปให้ใส่ที่หลักที่สองแล้วสามของผลลัพธ์
3.2 หากผลคูณน้อยกว่าสิบให้นำไปใส่ที่หลังที่สามของผลลัพธ์ แล้วนำ ไปบวกกับผลลัพธ์ทีได้ในข้อ 2
4. นำตัวคุณไปคูณหลักที่สามของตัวตั้ง
4.1 หากผลคูณตั้งแต่สิบขึ้นไปให้ใส่ที่หลักที่สามและ สี่ของผลลัพธ์
4.2 หากผลคูณน้อยกว่าสิบให้นำไปใส่ที่หลักที่สี่ของผลลัพธ์ แล้วนำไป บวกกับผลลัพธ์ทีได้ในข้อ 3
5. กระบวนการทำจะ เป็นเช่นนี้จนกว่าจะ คูณตัวตั้งหลักสุดท้ายเสร็จ
ตัวอย่างการคูณด้วยตัวเลขหลักเดียว
หาผลคูณของ 72 x 6 ให้ใช้ลูกคิดทำตามไปด้วย
ขั้นที่ 1 ตั้งตัวตั้งและตัวคูณดังรูป
ขั้นที่2 นำ 6ไปคูณ 7ได้ 42 (ตั้งแต่ 10 ขึ้นไป) ใส่ผลลัพธ์ทีหลักที่หนึ่งและ สอง ดัง รูป
ขั้นที่ 3 นำ 6 ไปคูณ 2 ได้ 12 (ตั้งแต่ 10 ขึ้นไป) ใส่ผลลัพธ์ที่หลักสอง และสาม แล้วนำไปบวกกับขั้นที่ 2 โดยการนำ 1 (จาก12) บวกกับ 2 (จาก42) จะเห็นว่าลูกปัดมีพอบวกจึงได้ 3 ในหลักที่สองและใส่ 2 (จาก12) ในหลักที่สาม ได้ผลลัพธ์ ดังรูป
ขั้นที่ 4 นำ 6 ไปคูณ 1 ได้ 6 (น้อยกว่า10) ใส่ในหลักที่สี่ (หากผลคูณ ตั้งแต่ 10 ขึ้นไป จะใส่ในหลักที่สาม และสี่) จะได้ผลลัพธ์ ดังรูป
การคูณ ด้วยลูกคิด
หาผลคูณของ 128 x 3 ให้ใช้ลูกคิดตามไปด้วย
ขั้นที่ 1 ตั้งตัวตั้งและตัวคูณ ดังรูป
ขั้นที่ 2 นำ 3 ไปคูณ 1 ได้ 3 (น้อยกว่า 10 )ใส่ผลลัพธ์ที่หลักสอง (หากผลคูณตั้งแต่ 10 ขึ้นไป ใส่ในหลักที่หนึ่ง และสองดังรูป)
ขั้นที่ 3 นำ 3 ไปคูณ 2 ได้ 6 (น้อยกว่า 10)ใส่ผลลัพธ์ที่หลักสาม (หากผลคูณตั้งแต่ 10 ขึ้นไป จะใส่ในหลักที่สอง และสาม) ได้ผลลัพธ์ดังรูป
ขั้นที่ 4 นำ 3 ไปคูณ 8 ได้ 24 (ตั้งแต่ 10 ขึ้นไป) ใส่ผลลัพธ์ที่หลักสาม และสี่ แล้วนะไปบวกกับขั้นที่ 2 โดยการนำ 2 (จาก24) บวกกับ 6 (หลักที่สองเดิม) จะเห็นว่าลูกปัดมีพอบวกจึงได้ 8 ในหลักที่สาม และใส่ 4 (จาก24) ในหลักที่สี่ ได้ผลลัพธ์ ดังรูป
การคูณด้วยเลขสองหลัก
วิธีการคูณด้วยเลขสองหลักมีวิธีการดังต่อไปนี้
1. ตั้งตัวตั้ง และตัวคูณ และคิดจำนวนหลักของผลลัพธ์จะไม่เกินจำนวนหลักของตัวตั้งรวมกับจำนวนหลักของตัวคูณ
2. การคูณใช้ตัวคูณทีละตัวเริ่มจากหลักแรก (ตัวซ้าย) คูณตัวตั้งทุกตัวผลคูณที่ได้ในแต่ละครั้งจะนำไปบวกเพิ่มทุกครั้ง จนหมดการคูณ
3. วิธีการคูณให้นำตัวคูณหลักแรก (ตัวซ้าย) ไปคูณหลักแรก (ซ้ายสุด) ของตัวตั้ง
3.1 หากผลคูณตั้งแต่สิบข้นไปให้ใส่ที่หลักแรกและสองของผลลัพธ์
3.2 หากผลคูณน้อยกว่าสิบให้นำไปใส่ที่หลักที่สองของผลลัพธ์
4. นำตัวคูณหลักแรกไปคูณหลักที่สองของตัวตั้ง
4.1 หากผลคูณตั้งแต่สิบขึ้นไปให้ใส่ที่หลักที่สองและสามของผลลัพธ์
4.2 หากผลคูณน้อยกว่าสิบให้นำไปใส่ที่สามของผลลัพธ์ แล้วนำไปบวกกับผลลัพธ์ที่ได้ในข้อ 2
5. นำตัวคูณหลักแรกไปคูณหลักต่อๆไปจนครบทุกหลักของตัวตั้งโดยทำในกระบวนการเดียวกัน
6. นำตัวคูณหลักที่สองไปคูณหลักแรกของตัวตั้งแล้วนำไปบวกกับผลลัพธ์ในข้อ 5 ด้วยกระบวนการเดียวกันกับการคูณในหลักแรกผลลัพธ์ ของตัวคูณหลักที่สองจะเริ่มใส่ หลักที่สองของผลลัพธ์ ดูตัวอย่างประกอบ
7. นำตัวคูณหลักอื่นๆ ทุกหลักการกระทำเช่นเดียวกับข้อ 6 8. ผลลัพธ์ สุดท้ายจะเป็นผลคูณที่ต้องการ ตัวอย่างการคูณด้วยเลขสองหลัก หาผลคูณของ 654 x 29 ให้ใช้ลูกคิดตามไปด้วย ขั้นที่ 1 ตั้งตัวตั้งและตัวคูณดังรูป
ขั้นที่ 2 นำ 2 ไปคูณ 6 ได้ 12 (ตั้งแต่ 10 ขึ้นไป)ใส่ผลลัพธ์ที่หลักที่หนึ่ง และสอง ดังรูป
ขั้นที่ 3 นำ 2 ไปคูณ 5 ได้ 10 (ตั้งแต่ 10 ขึ้นไป)ใส่ผลลัพธ์หลักที่สอง และสาม แล้วนำไปบวกกับขั้นที่ 2 โดยการนำ 1 (จาก 10) บวกกับ 2 (จาก 12) จะเห็นว่าลูกปัดมีพอบวกจึงได้ 3 ในหลักที่สอง และใส่ 0 (จาก 10) ในหลักที่สาม ได้ผลลัพธ์ ดังรูป
ขั้นที่ 4 นำ 2 ไปคูณ 4 ได้ 8 (น้อยกว่า 10) ใส่ผลลัพธ์ที่หลักที่สี่ ดังรูป
ขั้นที่ 5 จะเห็นว่าในขั้นที่ 4 ตัวคูณหลักแรกคูณตัวตั้งครบทุกหลักแล้ว ต่อไปจึงนำ ตัวคูณหลักที่สอง คูณตัวตั้งทุกหลัก นำ 9 คูณ 6 ได้ 45 (ตั้งแต่ 10 ขึ้นไป) ใส่ผลลัพธ์ในหลักที่สอง และสาม รวมกับผลลัพธ์ในขั้นที่ 3 ได้ผลลัพธ์ ดังรูป
ขั้นที่ 6 นำ 9 คูณ 5 ได้ 45 (ตั้งแต่ 10 ขึ้นไป) ใส่ผลลัพธ์ในหลักที่สาม และสี่นำไปบวกกับผลลัพธ์ในขั้นที่ 5 ได้ผลลัพธ์ ดังรูป
ขั้นที่ 7 นำ 9 คูณ 4 ได้ 36 (ตั้งแต่ 10 ขึ้นไป) ใส่ในหลักที่สี่และห้า บวกกับผลลัพธ์ในขั้นที่ 6 จะได้ผลลัพธ์ ดังรูป
การคูณ ด้วยลูกคิด
จะเห็นว่าตัวคูณ คูณตัวตั้งจนครบทุกหลักและครบกระบวนการคูณแล้วได้ผลลัพธ์ 18,966
หาผลคูณของ 41 x 35
ขั้นที่ 1 ตั้งตัวตั้งและตัวคูณดังรูป
ขั้นที่ 2 นำ 3 คูณ 4 ได้ 12 (ตั้งแต่ 10 ขึ้นไป) ใส่ในหลักที่หนึ่ง และสอง ดังรูป
ขั้นที่ 3 นำ 3 คูณ 1 ได้ 3 (น้อยกว่า 10) ใส่ในหลักที่สาม (หากผลคูณไม่น้อยกว่า 10 จะใส่ในหลักที่สอง และสาม) ดังรูป
ขั้นที่ 4 จะเห็นว่าตัวคูณตัวแรกคูณตัวตั้งครบทุกตัวแล้วต่อไปตัวคูณตัวที่สองคูณตัวตั้งทุกหลัก นำ 5 คูณ 4 ได้ 20 (ตั้งแต่ 10 ขึ้นไป) ใส่ในหลักที่สองและสาม ดังรูป
การคูณ ด้วยลูกคิด
ขั้นที่ 5 นำ 5 คูณ 1 (น้อยกว่า 10) ใส่ในหลักที่ 4 (หากผลคูณไม่น้อยกว่า 10 ใส่ในหลักที่สาม และสี่)ดังรูป
จะเห็นว่าตัวคูณ คูณตัวตั้งจนครบทุกหลักและครบกระบวนการคูณแล้วได้ผลลัพธ์ 1,435
การคูณจำนวนด้วยเลขหลายหลัก(มากกว่า 2 หลัก) กระทำได้ในทำนองเดียวกันกับการคูณด้วยเลขสองหลัก เพียงแต่ว่าตัวคูณมากขึ้นเท่านั้นเองแต่กระบวนการกระทำยังเป็นเช่นเดิมทุกประการ
ข้อควรจำในการคูณ
1.การตั้งหลักใส่ผลลัพธ์ต้องไม่เกินจำนวนหลักของตัวตั้งกับจำนวนหลักของตัวคูณ
2. การใส่ผลคูณ หากผลคูณของตัวตั้งกับตัวคูณน้อยกว่า 10 ให้ถอยหลักใส่ผลลัพธ์ลงไป 1 หลักเสมอ
3. ขณะดำเนินการใส่ผลคูณก็ยังคงนำวิธีการบวกลูกคิดมาใช้ตามปกติ